O artigo parte dunha definición teórica do manifesto como texto de intervención sobre os repertorios culturais. Neste sentido, pódese incluír entre os mecanismos de planificación cultural, ao lado de outros como a historiografía literaria. Porén, mentres a historiografía literaria está virada cara ao pasado e ten a función de canonizar repertorios, o manifesto leva a cabo unha planificación claramente proxectiva. No contexto dos sistemas galego e valenciano de preguerra, analízase o papel do manifesto no debate sobre a incorporación aos mesmos do repertorio vangardista. Pola súa condición de sistemas emerxentes, situados na fase do nacionalismo literario, nos dous existe un discurso dominante que avoga polos repertorios enxebres e opón unha clara resistencia aos repertorios importados, particularmente ao repertorio das vangardas. Paralelamente, en ambos se observa unha tendencia innovadora, que defende a introdución deste repertorio, nomeadamente a través de manifestos, como o de Manuel Antonio e Álvaro Cebreiro, no caso galego, e o de Carles Salvador, no valenciano.