Comunicación presentada ao Congreso Xoán Manuel Pintos. Actualidade e compromiso (Pontevedra, 2011). O relator demostra que Pintos foi un precursor na reivindicación do idioma e de Galicia, así como crítico co Estado centralista. Nesa liña de servizo ao país entende Xosé Abilleira todo o material relacionado co mundo clásico que o poeta dispón na súa obra.

En conexión coa dignificación e coa idea de fixación dunha lingua culta, Abilleira non esquece o labor de Pintos como tradutor do latín ao galego.

Bibliografía secundaria sobre:
Pintos, Xoán Manuel; A gaita gallega; Cabanillas, Ramón; Sarmiento; García Balboa, Javier; Teucro; García Negro, María Pilar; Ovidio Nasón, Publio; Virxilio Marón, Publio; Horacio Flaco, Quinto; Fortuna; Parcas; Cloto; Láquesis; Atropos; Lérez; Fillagosa; Andrade, Xoán Bautista; Vidal, Xoán; Amado Carballo, Luís; Eliano; Teocrito; Teopompo; Esopo; Babrio; Libro de Buen Amor; Samaniego, Félix María; Mirás, Francisco; Compendio de Gramática Gallega-castellana; La Fontaine, Jean de; Blanco, Domingo; Escolma de literatura popular galega; Amoedo Carballo, Hermenegildo; Carmen Patrium sive Pontevedra; Oxea, Fernando de; Vázquez de Neira, Pedro; Gómez Tonel, Joan; Vesteiro Torres, Teodosio; Ríos Panisse, Carme; Obra poética dispersa; Hermida, Carme; Silio Italico, Tiberio Catio; De bello punico; Tristia; Eneida; Égloga; Sirena; Marte; Tántalo; Zeus; Penélope; Mercurio; Xove; Venus; Saturno; Titán; Apolo; Diana; Amaltea; Baco; Febo; Hipocrene; Helicona; Minerva; Ceres; Pomona; Orfeo; Safo; Dido; Tetis; Parnaso; Escipión; Haníbal; Cicerón, Marco Tulio; Quintiliano, Marco Fabio; Homero; Platón; Lucrecia; Agamenón; Camiño, Alberte; Eclesiastés; A Biblia; normalización lingüística; pranto; goliardos; poetas cristiáns; mundo clásico .